Hoe komt dit? Je herkent het vaak zelf niet…het kan zijn dat je kind nog geen goed ontwikkelde executieve functies heeft. Op dit moment een onderwerp dat enorm in de belangstelling staat. Het hebben van goede executieve functies heeft een positief effect op veel schoolse vaardigheden en een positief effect op het kunnen plannen en organiseren.
Executieve functies zijn cognitieve vaardigheden die helpen kinderen taken te voltooien, hun gedrag te beheersen en problemen op te lossen, maar het zijn ook basisvaardigheden die ze de rest van hun leven gebruiken.
Op dit moment wordt het belang van goede executieve functies ingezien. En de diverse elementen zijn te trainen! Dat is goed nieuws.
Als je deze vaardigheden al op jonge leeftijd leert, kan dit later leiden tot een succesvoller, leven! Het is gemakkelijk en leuk om met je kinderen deze executieve functies op een speelse manier te trainen!
Maar laten we eerst eens kijken wat de executieve functies inhouden en waarom de executieve functies zo belangrijk zijn.
De executieve functies zijn te vergelijken met de luchtverkeersleiding. Ze zorgen ervoor dat we kunnen plannen, onthouden, regelen en tegen een tegenslag kunnen. Hierbij een omschrijving van de diverse onderdelen:
Het vermogen om meerdere gedachtes tegelijkertijd te onthouden zoals; het onthouden van taken, lijsten en kennis. Om het werkgeheugen te trainen is het spelen van memory met jouw kind bijvoorbeeld een hele goede tip.
Het controleren van je eigen gedrag door impulsen tegen te houden, geduld te hebben en je aandacht vast te houden.
Dit zorgt ervoor dat je op verschillende manieren kunt denken, creativiteit en verbeeldingskracht hebt, wat leidt tot een goed probleemoplossend vermogen en empathie. Door het spelen van Mik Mak Muziek wordt de cognitieve flexbiliteit van jouw koter al op jonge leeftijd geprikkeld en ontwikkeld.
De ontwikkeling van deze functies begint zodra we worden geboren, eerst op een op zeer eenvoudige manier, maar het zal uiteindelijk alle complexere processen ondersteunen die onze hersenen uitvoeren. Drukke levens met veel prikkels belasten de executieve functies nog meer.
Kinderen die tegenwoordig opgroeien staan bloot aan heel veel prikkels en ‘moeten’veel. Alle ouders willen het beste voor hun kind. De hulp bij het ontwikkelen van goede executieve functies is een goede start voor elk kind. Wat is er fijner dan in de ochtend op te staan en zonder stress van een kind dat niet kan opschieten op pad te gaan?
In deze nuttige video (hiernaast) van Harvard University worden de problemen rond de ontwikkeling van de executieve functie uitlegt.
Hieronder zullen we kijken naar de drie gebieden van de executieve functie en hoe je deze bij je kind kunt stimuleren. Opgepast, het kan zijn dat je er zelf ook plezier aan beleeft!
De mogelijkheid om meerdere stukjes informatie tegelijkertijd te onthouden en te gebruiken.
Voor een kind... Je kunt je voorstellen dat je je kind vraagt vraagt zijn sokken enn schoenen en tas van boven te halen of de tafel te dekken en een tijdje later is er nog niets gebeurd……. Dat is geen onwil van je kind, maar onmacht. Want wat moest hij ook alweer pakken …op het moment dat het kind naar boven loot is hi/zij al vergeten wat er gepakt moest worden. Of je kind loopt naar boven en ziet dan iets liggen en gaat daar mee spelen.
Wat kunnen we doen? Deze executieve functie kan vanaf het allereerste begin worden gespeeld met spellen als kiekeboe of verstoppertje. Eigenlijk ieder spel waarbij het geheugen wordt betrokken, waar iets uit het zicht is of als er iets gezocht moet worden is een training voor het werkgeheugen.
In de Kidiyo-app - Je kunt het Memory-spel proberen. Deze versie van het oude memory spel, die we allemaal kennen, is toch net even anders! De hogere niveaus vragen kinderen bijvoorbeeld om een kaart met 3 objecten erop te matchen met een kaart met het nummer 3. Dit vraagt een samenwerking tussen cognitieve flexibiliteit en het werkgeheugen.
Het vermogen om het gedrag te beheersen, een reflex of een emotionele reactie tegen te houden, je niet te laten afleiden en hierdoor je focus vast te blijven houden – de uitgestelde aandacht.
Voor een kind... dit betekent dat ze impulsief gedrag tegen kunnen houden, langer kunnen stilzitten in de klas en zich beter concentreren terwijl ze liever zouden bewegen. Het is het begin van discipline en zelfbeheersing (een van de moeilijkste vaardigheden, zelfs voor volwassenen!).
Wat kunnen we doen? Van jongs af aan kun je liedjes zingen met je kinderen of spelletjes spelen waarbij ze bepaalde acties moeten uitvoeren. Dit test de zelfbeheersing om op het juiste moment de juiste actie uit te voeren. Je kunt ook plaatsen bezoeken met je kind waar ze zich op een bepaalde manier horen te gedragen, zoals naar het park of naar een bibliotheek. Ook het oefenen van geduld is belangrijk, van simpele dingen zoals het avondeten opeten voordat je aan het toetje mag beginnen, je speelgoed opbergen en bedankt zeggen.
In de Kidiyo-app – binnenkort komt het nieuwe spel Bubbel Game uit, dit spel vraagt kinderen om de juiste bubbels kapot te prikken. Het spel bevat onderbrekingen tussen niveaus waarbij kinderen bepaalde activiteiten buiten het scherm moeten doen, voordat ze de eerder opgegeven taak moeten uitvoeren. Dit oefent het geduld en gedragscontrole van kinderen en test ook hun cognitieve flexibiliteit en het werkgeheugen.
Het vermogen om te schakelen tussen verschillende manieren van denken of om zich aan te passen aan nieuwe situaties of uitdagingen.
Voor een kind... kan het zijn dat ze van taak moeten veranderen, van spelen tot zich klaarmaken voor school, het veranderen van taken vereist een nieuwe manier van denken. Met cognitieve flexibiliteit wordt ook bedoelt dat kinderen hun verbeeldingskracht en creativiteit gebruiken om nieuwe mogelijkheden te zien en problemen op te lossen.
Wat kunnen we doen? Dit is een overheersende executieve functie en soms vinden ouders dit moeilijk om te trainen. Het kan echter een van de gemakkelijkste en leukste zijn. Cognitieve flexibiliteit in de vroege stadia is verbonden met fantasie. Cognitieve flexibiliteit kan gemakkelijk getraind worden door bijvoorbeeld het vertellen van verhalen en vervolgens samen verhalen vertellen. Kinderen beginnen misschien zelfs hun fantasie te testen op hun eigen verhalen.
In de Kidiyo-app - Speel een mini-avontuur! Hier worden kinderen geïnspireerd om thuis hun eigen ruimteschip te bouwen en op een denkbeeldig avontuur naar de sterren te gaan. Deze game maakt ook gebruik van alle executieve functies, terwijl kinderen naar instructies luisteren, samenwerken met anderen en hun creativiteit gebruiken. Je kunt ook genieten van de vele Kidiyo-verhalen en de fantastische vertelervaring van een Kamishibai. Ook andere creatieve Kidiyo-spellen zullen kinderen inspireren, zoals schilderen, piano spelen en puzzelen.
Het lijkt misschien een overdaad aan informatie voor ouders deze dagen, maar hoe meer we weten over kinderen, hoe beter we ze kunnen begeleiden.
Hier zijn nog enkele manieren waarop je van begin af aan vaardigheden voor executieve functies kunt oefenen: Harvard University’s Center on the Developing Child
Nog een laatste opmerking: het ontwikkelen van executieve functies bij kinderen kan leuk en gemakkelijk zijn, dus ontspan en geniet van deze tijd. In essentie draait het gewoon om interactie, nieuwe dingen uitproberen, kinderen de vrijheid geven om te ontdekken en dingen uit te vinden, geduld hebben, kalm zijn en leuke spelletjes te spelen. Kortom, leren door te spelen! Al je als ouder en of begeleider meespeelt stimuleert dat niet alleen het speelplezier en de vaardigheden van het kind, het is ook bewezen dat degene die meespeelt ook zijn/haar eigen executieve functies verbetert.